این عملیات در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۵۹ با هدف عقب راندن دشمن از شهر و منطقه سوسنگرد انجام شد. این عملیات به منظور انهدام دشمن در غرب سوسنگرد تا روستای احیمر طراحی شد سپاه و بسیج با پشتیبانی ارتش حمله را آغاز کردند. دو ساعت بعد یعنی در ساعت ۱۰ صبح عملیات با موفقیت انجام شد. و رزمندگان که نمی خواستند در مواضع جدید استقرار یابند به عقب بازگشتند.

آغاز عملیاتهای غیر کلاسیک محدود :
پس از آنکه فرماندهان ایرانی دریافتند که با جنگهای کلاسیک و شیوه‌های شناخته شده نمی‌توان کاری را از پیش برد ، طرح عملیاتهای چریکی و غیر کلاسیک را به اجرا گذاشتند .
نخستین گام در این راستا ،در ۲۶ اسفند ماه ۱۳۵۹ و پس از دو ماه از آخرین تهاجم ناموفق ایران به قوای عراق برداشته شد .
براساس طرحی به نام «امام مهدی (عج)» که توسط شهید حسن باقری طراحی شده بود مقرر شد تا برادران سپاه با استعداد ۲۰۰ حمله‌ور و با سلاحهای معمولی و آر – پی -جی ،‌از چهار محور به نیروهای عراقی در غرب سوسنگرد حمله کنند.
حمله در ساعت ۷ و۳۰ دقیقه صبح آغاز شد . دشمن غافلگیر شده و عملیات با سرعت غیر قابل تصوری پیش می رفت .
با انهدام یک گردان تانک و یک گردان مکانیزه دشمن ، نیروهای خودی به پیروزی رسیدند . اما به علت عدم تجربه کافی نیروها در این گونه عملیاتها و فقدان نیروی جایگزین برای تثبیت مواضع آزاد شده ، پس از گذشت یکی دو روز ، عراقیها به مواضع پیشین خود بازگشتند .
با این وجود ، پس از گذشت ۶ ماه از جنگ و هجوم همه جانبه ارتش عراق به خاک ایران ، نخستین پیروزی روحیه بخش برای رزمندگان ایرانی به دست آمد . در جریان این عملیات محدود تعدادی ۱۶۸تن کشته و زخمی و اسیر شدند . همچنین ۱۳ تن از نیروهای عمل کننده سپاه پاسداران به شهادت رسیدند. و این چنین سرآغاز عملیاتهای (‌محدود )غیر کلاسیک جنگ ، با موفقیت به اتمام رسید.
« اسحق عزیزی » طراح این عملیات که فرمانده گردان بود و بعدها به شهادت رسید ، توانست در حالی که عراقیها در مجاورت دیوارهای شهر سوسنگرد ، حضور داشتند – با کندن چندین کانال ،‌رزمندگان را از زیر خانه‌های شهر عبور داده و به نقاط مشخصی ، در کنار اردوی دشمن برساند . در عملیات «تپه‌های الله اکبر» که دو ماه پس از عملیات امام مهدی (عج )انجام شد، همین طرح با پیروزی اجرا گردید .

در اوایل سال ۱۳۶۰ طرح عملیات حضرت مهدی (عج) تهیه شد. بر اساس این طرح می بایست رزمندگان اسلام مرکب از تیپ ۳ لشگر ۹۲ زرهی ارتش به همراه یک گردان از سپاه پاسداران و یک گردان از گروه جنگهای نا منظم شهید چمران به هدف تصرف و تأمین تپه «الله اکبر» تک نمایند. همچنین تیپ ۲ احتیاط نیروی زمینی ارتش در جنوب و تیپ یک آن لشگر به پدافند در مواضع خود در جنوب غربی اهواز ادامه دهند، و نیروهای زرهی پس از یگانهای پیاده وارد عمل شوند.

سرانجام در ساعت ۴ بامداد روز ۳۱ اردیبهشت، عملیات آغاز شد. توپخانه رزمندگان اسلام آتش انبوه خود را بر روی مواضع دشمن گشود. غرش توپها در دل شب، شادی رزمندگان اسلام و وحشت فریب خوردگان عراقی را به دنبال داشت. آتش انبوه به مدت ۳۰ دقیقه اجرا شد و سپس با شدتی کمتر ادامه یافت.

پس از اجرای آتش تهیه در ساعت ۴ بامداد روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۰ رزمندگان اسلام که تا نزدیکی مواضع دشمن پیشروی کرده بودند، تکبیر گویان به سنگرهای عراقیها هجوم برده و دشمن را غافلگیر کردند.

نبرد رزمندگان اسلام تا ساعت ۱۲ همان روز با شدت تمام ادامه داشت و در آن ساعت یگانها به تحکیم مواضع خود پرداختند تا آمادگی لازم را جهت مقابله با پاتک احتمالی دشمن داشته باشند.

نظر شهید دکتر چمران این بود که همان روز تپه شهیطیه از وجود دشمن پاک شود اما در ساعات اولیه بعد از ظهر همان روز نیروهای دشمن در زمینهای غرب الله اکبر، آماده پاتک شدند

زمین در غرب ارتفاع الله اکبر به نحوی بود که پس از یک دشت کوچک، با شیب ملایم از شرق به غرب مرتفع تر می شد و زمین مناطق غربی به مناطق شرقی تسلط داشت. بنابراین اگر تیپ ۳ زرهی به صورت جبهه ای از این منطقه عبور می کرد و به سمت غرب پیشروی می نمود بایستی تلفات احتمالی را می پذیرفت که در آن شرایط چنین امکانی وجود نداشت، اما اگر تپه «شهیطیه» و دامنه جنوبی تپه های «رملی» در شمال منطقه به تصرف نیروهای خودی درمی آمد آنها می توانستند از جناح شمالی، دشمن را تعقیب کنند و تا حوالی آبادی جابر حمدان در ۱۵ کیلومتری غرب الله اکبر پیشروی کنند؛ اما عکس العمل دشمن در تپه شهیطیه مانع از عمل نیروهای اسلام شد و با وجود تصرف و تحکیم تپه الله اکبر تصرف تپه شهیطیه در اولین روز حمله امکان پذیر نشد.

نظر شهید دکتر چمران این بود که همان روز تپه شهیطیه از وجود دشمن پاک شود. تیپ ۳ زرهی لشگر ۹۲ داوطلب شد تا این منطقه را از وجود دشمن پاک کند. اما در ساعات اولیه بعد از ظهر همان روز نیروهای دشمن در زمینهای غرب الله اکبر، آماده پاتک شدند، در چنین شرایطی نگهداری تپه الله اکبر برای رزمندگان اسلام ارزش حیاتی تری از تپه شهیطیه داشت.

در ۵ خرداد رزمندگانی از گروه جنگهای نامنظم شهید چمران برای تصرف تپه شهیطیه اعزام شدند. آنها توانستند این مأموریت را با موفقیت به انجام رسانند در نتیجه تپه تصرف شد. پایان این عملیات که به مدت ۶ روز به طول انجامید در روز ۵ خرداد ماه ۱۳۶۰ اعلام شد. این عملیات پس از گذشت تقریباً ۸ ماه از آغاز جنگ فتح البابی برای رزمندگان اسلام شد و سد دفاعی دشمن را که روز به روز مستحکمتر می شد شکست. در طی عملیات یاد شده صدها نفر از افراد دشمن به اسارت درآمدند و ۲۸۰ نفر از آنها کشته و صدها نفر زخمی شدند؛ همچنین تعداد زیادی از تجهیزات و وسایل آنها منهدم شد.

نقش«دایی همت»در عملیات امام مهدی(عج)

یکی از کسانی که در دفاع مقدس نقش‌آفرینی کرد، «فتح الله همتی» معروف به «دایی همت» بود که پل چوبی جاده سوسنگرد ـ بستان را ساخت. این پل ۸۵ متری که بعدها به پل «دایی همت»معروف شد، برای عملیات امام مهدی (عج) خیلی کمک‌مان کرد.
جهاد، جهاد مردمی بود و همه دست به کار شده بودند تا خوب دفاع کنند؛ یکی از کسانی که در دفاع مقدس نقش‌آفرینی کرد، «فتح الله همتی»معروف به «دایی همت» بود که پل چوبی جاده سوسنگرد ـ بستان را ساخت. این پل اولین راه بین رودخانه در جبهه‌های حق علیه باطل بود.

«کاظم پدیدار» از رزمندگان و حماسه‌سازان سوسنگرد نحوه ساخت پل «دایی همت» را روایت می‌کند:

عراقی‌ها در ماه‌های ابتدایی جنگ تحمیلی دور تا دور سوسنگرد، موضع گرفته بودند.

ما پشت رودخانه در پدافند بودیم و عراقی‌ها مقابل ما بودند؛ برای انجام برخی مأموریت‌ها باید با قایق به آن طرف رودخانه می‌رفتیم؛ قبل از اجرای عملیات «امام مهدی(عج)» در اسفند ۱۳۵۹ و حضور گسترده نیروها در منطقه، امکان عبور از رودخانه با قایق وجود نداشت و باید برای جابجایی گسترده نیروها کاری می‌کردیم.

دایی همت از خرم‌آباد به منطقه اعزام شده بود که نجار هم بود، گفت «باید یک پل روی رودخانه بزنیم»؛ عرض رودخانه تقریبا ۸۵ متر بود؛ او برای ساخت پل، سیم بوکسل آورد و از این طرف رودخانه به آن طرف کشید و شروع کرد به ریختن بتن روی زمین تا سیم بوکسل محکم در زمین نگه دارد. آب رودخانه هم زیاد بود و با قایق می‌رفتیم و سیم بوکسل را جابه‌جا می‌کردیم.

هنگامی که دایی همت کار می‌کرد، دشمن بمب و گلوله به طرف ما می‌ریخت؛ هنوز سیم بوکسل کاملاً وصل نشده بود که خمپاره‌ای در اطراف ما به زمین خورد و تعدادی از ما مجروح شدیم؛ یک سرباز هم از ناحیه دستش مجروح شد اما در هر صورت این سیم به دو طرف وصل شد.

برای ساختن پل، تخته‌های سه متری درست کردیم و دایی همت و بچه‌ها این تخته‌ها را با سیم به هم وصل کردند؛ بالاخره این پل ۸۵ متری ساخته شد و برای اینکه روی آب خیلی تکان نخورد، غواص‌هایی داخل رودخانه رفتند و این پل را از پایین با سیم بوکسل به کف رودخانه وصل کردند.

این پل در عملیات‌های متعددی از جمله «امام مهدی(عج)» مورد استفاده قرار گرفت؛ بعدها هم که صدامی‌ها از ما فاصله گرفتند، یک پل خاکی در آنجا ساخته شد.

خلاصه گزارش عملیات :

نام عملیات : امام مهدی (عج)
مدت اجرا : ۲ روز
زمان اجرا : ۲۶/۱۲/۱۳۵۹
تلفات دشمن :۱۶۸
ارگانهای عمل کننده : سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات : عقب راندن دشمن از شهر و منطقه سوسنگرد